Stichting Sant'Egidio Nederland - Sant'Egidio (2024)

Bestuursverslag 2022

Algemeen

De Stichting Sant’Egidio Nederland, opgericht op 28 november 1997, is actief in verschillende Nederlandse steden, o.a. in Amsterdam en Utrecht. Overal waar de stichting aanwezig is wordt ernaar gestreefd dat de aanwezigheid in de stad zowel een spirituele (gebed en eucharistie) als diaconale (werken voor de armen) dimensie krijgt.
De activiteiten in Apeldoorn vallen sinds 20 november 2015 onder de zelfstandige stichting Sant’Egidio Apeldoorn.

Missie, visie en beleid

De stichting heeft als doel: de behoeftigen en noodlijdenden bij te staan op materieel, cultureel, sociaal, humaan en gezondheidsvlak, dit zowel in Nederland als in het buitenland, en het verrichten van al wat hiermee verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn. De stichting zal dit doel trachten te verwezenlijken in de geest van vriendschap en solidariteit tussen de volkeren en tussen armen en rijken zoals die door de Gemeenschap van Sant’Egidio (Comunità di Sant’Egidio) wordt beleefd.

De stichting zal de komende jaren haar activiteiten in Nederland uitbreiden door groei te bevorderen van de activiteiten (nieuwe activiteiten opstarten en via bestaande activiteiten meer noodlijdenden bereiken) en van het aantal vrijwilligers betrokken bij de activiteiten.

Samenstelling bestuur

Bestuursleden:
Hilde Jozefa Francisca Kieboom, voorzitter
Claudio Mario Betti, lid
Colmcille Maria Patrick Dekker, penningmeester
Olivier John Marie Lins, secretaris
Dirk van der Goten, lid
Henrik Daniel J Hoet, lid

Activiteiten en gerealiseerde prestaties

Kenmerkend voor de werkwijze van de Stichting Sant’Egidio Nederland is het samengaan van gebed en inzet, en vooral de onbezoldigde inzet van vrijwilligers, verbonden aan de wereldwijde Gemeenschap van Sant’Egidio: gratis warme maaltijden voor daklozen en noodlijdenden aan de Franciscustafel, buitenschoolse begeleiding van kinderen en jongeren, begeleiding voor migranten en ondersteuning van ouderen en mensen met een beperking in kansarme stadswijken.

Kinderen en jongeren

In de School van Vrede wordt huiswerk gemaakt, samen gesproken, gezongen en gespeeld. In het kringgesprek wordt gesproken over thema’s als vreedzaam samenleven, wereldvrede, oog hebben voor hulpbehoevenden en aandacht voor het milieu. Doel: kinderen uit kansarme wijken meer kansen bieden door huiswerkbegeleiding, vredesopvoeding, ontspannende activiteiten en vriendschap. De School van Vrede wordt volledig gedragen door de jongeren die de kinderen begeleiden.

In Amsterdam zijn enkele jongeren in 2014 begonnen met de School van Vrede. Er werden nieuwe jongeren gevonden om de School van Vrede weer het hele jaar door te laten gaan, tot grote vreugde van de kinderen. Ook werd er een buurtfeest georganiseerd voor de families van de kinderen en ouderen uit de wijk. Ook in Roosendaal is een School van Vrede.

Sinds 2017 is de jongerenbeweging van Sant’Egidio Youth for Peace actief in Nederland. Maandelijks worden activiteiten georganiseerd met jongeren tussen 15 en 25 jaar. Een keer per jaar is er een grote Europese bijeenkomst, Global Friendship Global Peace. De jaarlijkse Europese jongerenontmoeting, waar jongeren uit heel Europa met elkaar spreken over de bijdrage die jongeren kunnen leveren aan de toekomst van Europa en aan de vrede, vond na drie jaar weer plaats, nu in Amsterdam. De 700 jongeren waren blij om elkaar eindelijk weer te zien. Behalve inhoudelijke bijeenkomsten en gebed bezochten ze o.a. het Anne Frankhuis en maakten een rondvaart. Alle betrokken externe partijen waren onder de indruk van het enthousiasme en de respectvolle houding van de jongeren.

Ouderen

Vrijwilligers van de stichting brengen wekelijks een bezoek aan ouderen in verschillende woonzorgcentra in Amsterdam en sinds 2019 ook in Utrecht. Omdat als gevolg van de pandemie de eenzaamheid zichtbaar toenam, is in 2022 gestart met het aan huis bezoeken en bijeenbrengen van eenzame ouderen.
In Roosendaal worden ouderen bezocht in de wijk.

Doel: menselijke nabijheid brengen in het dagelijks leven van de ouderen. De Stichting wil eenzaamheid van mensen verlichten, de bewoners met elkaar in contact brengen en zo de sfeer van samenleven verbeteren. Ook fitte ouderen zetten zich in voor dit werk en laten zo zien dat ouderen niet nutteloos zijn, dat integendeel de tijd van ouderen een grote waarde heeft en een potentieel van mogelijkheden.

Kledingbank

In Roosendaal is in oktober 2022 een kledingbank geopend die twee keer per maand open is voor mensen met een kleine beurs.

Daklozen

De Franciscustafel is een gastvrije plek, een restaurant, waar dak- en thuislozen welkom zijn voor een lekkere warme maaltijd. De doelgroep wordt vooral gevormd door dak- en thuislozen, voornamelijk degenen die in het centrum van de stad verblijven. De verhouding tussen Nederlanders en mensen afkomstig van andere (al dan niet Europese) landen is vrij evenwichtig.

Tijdens de Franciscustafel stellen steeds meer bezoekers vragen, en de vrijwilligers constateerden dat met name oudere daklozen extra kwetsbaar zijn. Gezocht is naar manieren om hen meer nabij te zijn om hun situatie beter te kunnen volgen en ondersteunen. Uiteindelijk is ervoor gekozen om de Franciscustafel uit te breiden naar een tweede avond. Dit biedt meer mogelijkheden om met mensen te spreken.

In het centrum van Amsterdam zijn steeds meer organisaties en groepen op straat actief voor de daklozen. De activiteit op straat met broodjes is daarom verplaatst.De jongeren van Youth for Peace zoeken sinds het najaar van 2022 twee keer per maand de daklozen op in Amsterdam-Zuidoost met een pakketje eten en drinken en vriendschap in de aanbieding.

In Leeuwarden wordt een keer per maand een maaltijd georganiseerd voor dak- en thuislozen en anderen die behoefte hebben aan eten en aanspraak. Dertig tot veertig bezoekers en vrijwilligers genieten samen van het diner en van elkaars gezelschap.

Doel: een antwoord bieden op de grote nood van dak- en thuislozen aan voedsel en aandacht. Behalve gratis maaltijden staan menselijke nabijheid, luisterbereidheid en respect centraal. Door de vriendschappen die de mensen van de Gemeenschap door de jaren heen opbouwen met de gasten van de Franciscustafel, lukt het om hun vertrouwen te winnen en hun steeds opnieuw moed te geven. De therapeutische kracht schuilt hierin dat ze nooit worden opgegeven. De belangrijkste troef van de Franciscustafel is gratis vriendschap en de vastberadenheid om een mens in moeilijkheden nooit op te geven. In 2022 zijn bij de Franciscustafel in Amsterdam samen ongeveer 5200 maaltijden en 700 broodpakketjes verstrekt.

Daarnaast heeft Sant’Egidio in Amsterdam, Utrecht, Roosendaal, Leeuwarden en Zaandam voor honderden daklozen, ouderen, kinderen, gevangenen en migranten mooie kerstfeesten georganiseerd met heerlijk eten en mooie cadeaus. Hiervoor waren net als in de tijd voor de coronapandemie weer vele vrijwilligers beschikbaar.

Migranten

Sinds 2016 zetten vrijwilligers van de stichting zich in voor vluchtelingen. Sommigen worden ondersteund bij praktische of administratieve vragen, of moreel bijgestaan in hun procedure omtrent verblijfsrecht. Maar belangrijker nog is dat zij, na het verlaten van hun land, ervaren dat ze in de Gemeenschap een nieuwe familie vinden om samen het leven mee te delen. Ook bood de stichting een aantal vluchtelingen de mogelijkheid om zich in te zetten in het restaurant voor mensen die op straat leven, de Franciscustafel, voor bezoek aan ouderen, ondersteuning van andere vluchtelingen en begeleiding van kinderen.

Het kerstfeest met jonge bewoners van een asielzoekerscentrum in Utrecht vormde in 2021 het begin van een vriendschap tussen hen en andere Utrechtse jongeren die in 2022 verder werd opgebouwd. Het is bijzonder om te zien hoeveel dit contact voor de Nederlandse jongeren en voor de vluchtelingen betekent.

Vredeswerk

Voor Sant’Egidio is het samenleven van mensen met verschillende achtergronden een belangrijk aandachtspunt.

Doel: mensen leren omgaan met de globalisering. Vanuit haar aandacht en concrete hulp voor migranten en nieuwkomers, brengt Sant’Egidio een dialoog op gang en bouwt aan een cultuur van ontmoeting en samenleven. In die droom van vreedzaam samenleven steekt Sant’Egidio veel energie. Er zijn ontmoetingen met gelovigen en leiders van de andere christelijke kerken (oecumene), het jodendom en de islam.

De oorlog in Oekraïne heeft in 2022 al het werk van Sant’Egidio getekend en in heel Europa tot extra activiteiten geleid, waaraan ook Sant’Egidio in Nederland haar bijdrage leverde: speciale gebeden om vrede, demonstraties voor vrede, de jaarlijkse Interreligieuze Ontmoeting voor de Vrede in Rome in aanwezigheid van paus Franciscus, en in het bijzonder in Amsterdam de Europese Jongerenontmoeting Global Friendship Global Peace.

De jaarlijkse Oecumenische herdenking van de hedendaagse martelaren werd kort voor Pasen opnieuw gehouden in Apeldoorn en de jaarlijkse Oecumenische wake voor overleden vluchtelingen vond opnieuw plaats in de Mozes en Aäronkerk in Amsterdam.

(Mozes en Aäron)kerk

De Gemeenschap van Sant’Egidio kreeg in 2014 de Amsterdamse Mozes en Aäronkerk en aanpalend huis tot haar beschikking. Sant’Egidio wil deze historisch belangrijke plek voor de stad als een deel van haar ziel aan de bewoners teruggeven: als plaats van gebed, als plaats van heling van de wonden van eenzaamheid en uitsluiting, als plaats van verzoening en vrede tussen joden, christenen en moslims.

Alle gemeenschappen in Nederland hebben een vast avondgebed. In Roosendaal, Bergen op Zoom en Leeuwarden is dat maandelijks, in Utrecht is dat tweewekelijks en in Amsterdam twee maal per week. Daar wordt bovendien wekelijks op zondagmiddag eucharistie gevierd.

Met het project ‘Een harp onder de riem’ gaf harpiste Beate Loonstra samen met collega-muzikanten in de maand juli korte een-op-een concerten in de Mozes en Aäronkerk, geïmproviseerd op basis van het eigen verhaal van de bezoekers. Niet alleen vele buurtbewoners en toeristen maakten hier dankbaar gebruik van. Ook voor de daklozen was dit een welkome ervaring, om een luisterend oor te vinden voor datgene wat zij meemaken.

Openstelling
Op enkele zeer koude dagen in de winter na was de Mozes en Aäronkerk iedere donderdag- en vrijdagmiddag geopend voor publiek. Bezoekers konden het mooie kerkgebouw bewonderen en er was gelegenheid om een kaarsje aan te steken of tijd te nemen voor bezinning of gebed. Hiervan maakten gedurende het jaar 7740 mensen gebruik.

Restauratie
In 2022 zijn grootonderhoudswerkzaamheden aan de kerk uitgevoerd. De benodigde middelen werden verkregen uit reeds eerder ontvangen bijdragen via de stichting, waaronder een rijkssubsidie en provinciale subsidie, en uit verkregen bijdragen van vermogensfondsen via de Stichting Instandhouding Mozes en Aäronkerk.
Enkele niet toegankelijke delen van de torens bleken tijdens uitvoering van de werkzaamheden in slechtere staat dan was voorzien. Voor een klein deel kon het herstel niet volledig worden meegenomen. Op die plaats is de constructie beschermd, geconserveerd en gedocumenteerd voor toekomstig herstel.

Homeless Jesus
Op zondag 13 november, de Werelddag van de armen, werd voor de Mozes en Aäronkerk het beeld ‘Homeless Jesus’ onthuld van kunstenaar Timothy Schmalz. Het werd geplaatst door Sant’Egidio en stelt een dakloze man voor, liggend op een bankje, slechts herkenbaar als Jezus aan de wonden op zijn voeten. Locoburgemeester Rutger Groot Wassink onthulde het beeld samen met een van de vrienden van de straat. Hij benadrukte daarbij hoe treffend het beeld is en bedankte Sant’Egidio voor haar dagelijkse inzet voor de armen. Naast die concrete hulp is een kunstwerk als dit belangrijk om mensen aan het denken te zetten en het grote probleem van dakloosheid te agenderen.

Bereikte prestaties met activiteiten ten opzichte van nagestreefde activiteiten

Sant’Egidio Nederland heeft ondanks de corona-periode in 2022 alle activiteiten die tot 2020 opgebouwd waren, voortgezet. Bovendien is de inzet voor de daklozen gegroeid, de betrokkenheid van de jongeren toegenomen. De openstelling van de Mozes en Aäronkerk op twee dagen is versterkt
De wegens corona tweemaal uitgestelde jongerenactiviteit Global Friendship werd in 2022 uiteindelijk wel succesvol gerealiseerd.

Bedrijfsvoering

De reguliere uitgaven volgden in 2022 de begroting. Er werden enkele grotere giften ontvangen, die zijn bestemd voor het beeld Homeless Jesus en voor toekomstige projecten. Het evenement Global Friendship Global Peace werd gefinancierd uit separate giften van derden en bijdragen van deelnemers.

De Stichting Sant’Egidio Nederland is sinds medio 2014 gehuisvest in een pand aan het Waterlooplein in Amsterdam. Dit pand, samen met de ernaast gelegen Mozes en Aäronkerk, werd aan de stichting toevertrouwd door het Bisdom Haarlem-Amsterdam. Hiervoor wordt geen huur betaald maar de stichting is verantwoordelijk voor het financieel onderhoud van de gebouwen. In 2020 startte de Stichting met de fondsenwerving voor omvangrijk groot onderhoud aan de kerk. Mede op verzoek van enkele fondsen werd hiervoor in 2021 een eigen rechtspersoon opgericht: de Stichting Instandhouding Mozes en Aäronkerk. De eerder door Sant’Egidio ontvangen middelen voor groot onderhoud werden door Sant’Egidio aan de nieuwe stichting toevertrouwd. Het onderhoud vond plaats in 2022.

De bemensing van de stichting bestond in 2022 uit ongeveer 300 personen. Dit zijn: drie medewerkers in loondienst, zeven bestuursleden en talrijke vrijwilligers betrokken bij de activiteiten. De taken van twee medewerkers in loondienst zijn gericht op het optimaal functioneren van de stichting en omvatten beheer van panden en personeel, ondersteuning op het terrein van administratie, boekhouding, publiciteit en fondsenwerving. De ander is projectmedewerker en ondersteunt en coördineert het werk van de vrijwilligers.

Het bestuur heeft de leiding, is verantwoordelijk voor de beleidslijnen, de financiën, de gebouwen en de samenwerkingsverbanden met burgerlijke en kerkelijke overheden en verwante organisaties. De vrijwilligers zorgen voor de goede uitvoering van de statutaire activiteiten en de uitbouw daarvan.

De bestuursleden van de Stichting Sant’Egidio Nederland zijn allen vrijwillige medewerkers en ontvangen geen directe financiële beloning, behalve vergoeding van gemaakte onkosten, direct herleidbaar tot het werk van de Stichting Sant’Egidio Nederland

Het in dienst zijnde personeel van de Stichting Sant’Egidio Nederland wordt beloond volgens een individueel contract dat aansluit bij het Rechtspositiereglement voor werknemers in dienst van religieuze instituten.

De vrijwilligers van de Stichting Sant’Egidio Nederland ontvangen geen directe financiële beloning, behalve vergoeding van gemaakte onkosten, direct herleidbaar tot het werk van de Stichting Sant’Egidio Nederland. Een vrijwilliger van de kledingbank ontvangt een vrijwilligersvergoeding binnen de wettelijke kaders.

Om de veiligheid van alle betrokkenen, met name van minderjarigen en kwetsbare mensen, te bevorderen, heeft Stichting Sant’Egidio Nederland in 2017 haar beleid ter voorkoming van ongewenst gedrag geformaliseerd en uitgewerkt en dit beleid is in 2022 geactualiseerd. Op basis van dit beleid is de stichting toegelaten tot de regeling voor gratis VOG’s.

Toekomstgerichte informatie

De komende jaren zullen gebruikt worden om de activiteiten in en vanuit de Mozes en Aäronkerk verder uit te bouwen. Tevens wordt de aanwezigheid van Sant’Egidio in de wijken uitgebouwd, waarbij het leggen van verbindingen tussen generaties en bevolkingsgroepen centraal staat. Dit betekent werken aan de band met de vrijwilligers, versterking van de activiteiten, uitbreiding van bereikte doelgroepen, ondersteuning en opbouw van Sant’Egidio in andere steden die ook onder de Nederlandse stichting vallen, versteviging van banden met andere groepen, organisaties en kerkelijke en burgerlijke overheden en werken aan een stevige financiële basis.

De coronacrisis die de jaren 2020 tot 2022 tekende, onderstreepte het belang van het werk van de stichting. Uit onderzoek van het SCP is onlangs gebleken dat een op de tien mensen door een stapeling van problemen in een kwetsbare positie zijn en zich vaker eenzaam voelen.
Vrijwilligers, donateurs en fondsen zetten zich in voor mensen die buiten de boot vallen. De doelstellingen van de Stichting blijven ongewijzigd.